Przedawnienie roszczeń w prawie autorskim

Podkreślić należy, że w orzecznictwie przeważa pogląd, zgodnie z którym roszczenia przewidziane w art. 79 ust. 1 pkt 3b ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych przedawniają się według reguł przewidzianych w art. 442 1 k.c. (do dnia 10 sierpnia 2007 r. uchylony art. 442 k.c.). Za takim stanowiskiem przemawia w szczególności odszkodowawczy i deliktowy charakter wspomnianych roszczeń, pozaumowny charakter odpowiedzialności podmiotu naruszającego autorskie prawa majątkowe w sposób bezprawny, odesłanie do zasad ogólnych, obiektywizacja odpowiedzialności naruszającego i nasilenie elementów represyjności charakterystyczne dla odpowiedzialności deliktowej, a także współsprawstwo deliktowe kilku podmiotów naruszających majątkowe prawo autorskie (art. 422 k.c.). W wyroku Sądu Najwyższego z dnia 11 sierpnia 2011 r., I CSK 633/10 (OSNC 2012, nr 3, poz. 37) wyraźnie wskazano, że odpowiedzialność przewidziana w art. 79 prawa autorskiego jest odpowiedzialnością deliktową z racji bezprawnego wkroczenia w cudze prawo wyłączne. Roszczenie o wynagrodzenie jest alternatywą odszkodowania na zasadach ogólnych, ma charakter stricte odszkodowawczy i nie zależy od wykazania wysokości poniesionego uszczerbku. Na deliktowy charakter omawianej odpowiedzialności wskazano także w wyrokach Sądu Najwyższego z dnia 8 lutego 2011 r., V CSK 56/11 (niepubl.) i z dnia 8 marca 2012 r., V CSK 102/11 (niepubl.).Przechodząc na grunt art. 442 1 k.c. wskazać należy, iż przepis ten w §2 stanowi, że, w przypadku gdy szkoda wynikła ze zbrodni lub występku, roszczenie o naprawienie szkody ulega przedawnieniu z upływem lat dwudziestu od dnia popełnienia przestępstwa, bez względu na to, kiedy poszkodowany dowiedział się o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia. Poprzednio obowiązująca regulacja art. 442 §2 k.c. ustanawiała dziesięcioletni termin przedawnienia tego rodzaju roszczeń.Mając na uwadze fakt, iż działania polegające na zawinionym, bezumownym rozpowszechnianiu cudzych utworów muzycznych, objętych ochroną autorską, stanowią przestępstwo stypizowane w art. 116 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych , należało stwierdzić, iż roszczenia odszkodowawcze zgłoszone w pozwie przedawniają się z upływem 20 lat od daty popełnienia przestępstwa. Zauważyć bowiem należy, iż stosownie do art. 116 cytowanej ustawy, kto bez uprawnienia albo wbrew jego warunkom rozpowszechnia cudzy utwór muzyczny w wersji oryginalnej albo w postaci opracowania, artystyczne wykonanie, fonogram, wideogram lub nadanie, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2. Czynność sprawczą określono w powołanym przepisie jako „rozpowszechnianie. W określeniu tym kryje się intencja sprawcy, którą jest uczynienie utworu powszechnie znanym i w tym celu udostępnienie go innym osobom. Rozpowszechnieniem będzie zatem przedstawienie utworu, jego nadanie lub artystyczne wykonanie w taki sposób, że może się z nim zapoznać bliżej nieokreślona liczba osób, np. przez emisję radiową, w tym przez radiowęzeł lokalny, emisję telewizyjną, w tym przez sieć kablową lub przekaz satelitarny, Internet, koncert, występ, wystąpienie, przedstawienie, referat, wystawę, plakatowanie, okazywanie, rozdawanie lub rozsyłanie ulotek (zob. Zbigniew Ćwiąkalski [w:] Prawo autorskie i prawa pokrewne. Komentarz, red. J. Barta, R. Marcinkiewicz, Lex 2011, wyd. 5).W świetle przytoczonych poglądów oraz poczynionych w sprawie ustaleń faktycznych zdaniem Sądu należało uznać, iż działanie pozwanego, polegające na bezumownym wykorzystywaniu utworów muzycznych w prowadzonej przez siebie sieci sklepów (...) na terenie W., stanowiły zarazem czyn zabroniony przewidziany w art. 116 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Konsekwencją powyższego było przyjęcie, iż wywodzone z opisanych działań roszczenia odszkodowawcze powoda przedawniają się z upływem 20 lat, nie zaś 3 lat. Z tych względów, podniesiony zarzut przedawnienia części dochodzonego roszczenia należało uznać za bezzasadny.I C 269/13 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Okręgowy we Wrocławiu z 2014-03-18