Konkubinat

Na wstępie zauważyć należy, że stosownie do utrwalonego poglądu doktryny i judykatury prawa cywilnego – konkubinat występuje wówczas, gdy osoby pozostają we wspólnym pożyciu tak, jakby były małżeństwem, chociaż nim nie są, gdyż bądź w ogóle nie zawierały małżeństwa w sposób przewidziany w przepisach prawa, bądź wprawdzie zawierały małżeństwo w tej formie, ale jego zawarcie nie nastąpiło [vide J. Winiarz, Prawo rodzinne, Wydawnictwo Prawnicze PWN, Warszawa 1995, s. 15].Polskie prawo rodzinne całkowicie wyłączyło niemałżeńską wspólność z kręgu swoich zainteresowań, regulując wyłącznie stosunki pomiędzy małżonkami. Natomiast stosunki łączące konkubentów, w tym również kwestia rozliczeń majątkowych po ustaniu trwałego związku faktycznego, nie zostały unormowane w ustawie. W piśmiennictwie prawniczym [vide np. J. Winiarz, Prawo rodzinne, Wydawnictwo Prawnicze PWN, Warszawa 1995, s. 16; A. Zieliński, Zarys instytucji konkubinatu, Palestra 1983, nr 12, s. 10] i judykaturze [vide uzasadnienie uchwały Sądu Najwyższego z dnia 30 stycznia 1986 roku, III CZP 79/85, OSNCP 1987/1/2] dominuje pogląd, który podziela także sąd odwoławczy orzekający w niniejszej sprawie, że konkubinat sam przez się nie może być źródłem żadnych praw i obowiązków uregulowanych w kodeksie rodzinnym i opiekuńczym. Z tego względu do konkubinatu nie można - nawet przez analogię – stosować przepisów o małżeństwie. Odnosi się to również do zawartych w kodeksie rodzinnym i opiekuńczym przepisów dotyczących stosunków majątkowych małżeńskich, w tym rozliczeń następujących po ustaniu wspólności. Odmienna wykładnia oznaczałaby bowiem zrównanie w pewnym zakresie małżeństwa oraz związku nieformalnego, do czego brak podstawy prawnej.I ACa 61/14 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Apelacyjny w Szczecinie z 2014-04-16Jakkolwiek w polskim systemie prawnym brak jest definicji konkubinatu, jednakże w orzecznictwie zgodnie wskazuje się na to, że konkubinat to wspólne pożycie, charakteryzujące się duchową, fizyczną i ekonomiczną więzią, łączącą mężczyznę i kobietę, jednakże pozbawione legalnego węzła. Wspólne zamieszkiwanie kobiety i mężczyzny przez krótkie okresy czasu oraz utrzymywanie kontaktów seksualnych nie uzasadnia jeszcze uznania takiego związku za konkubinat (wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 14. 10. 2008r. w sprawie II Aka 132/08).Podkreślić również trzeba, że konkubinat jako związek faktyczny nie wymaga dla jego zakończenia żadnej szczególnej formy. Wraz z zanikiem więzi kończy się.III K 58/12 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Okręgowy w Jeleniej Górze z 2013-03-06