Ochrona przed wypowiedzeniem

Pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę w czasie urlopu pracownika, a także w czasie innej usprawiedliwionej nieobecności pracownika w pracy, jeżeli nie upłynął jeszcze okres uprawniający do rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia.Przez obecność w pracy należy rozumieć stawienie się pracownika do pracy i świadczenie pracy, a więc wykonywanie obowiązków wynikających z umowy o pracę lub też gotowość do jej wykonywania. Wykonywanie pracy jest aktywną formą obecności pracownika w pracy.Natomiast w rozumieniu art. 41 kp nie jest „obecnością w pracy - obecność pracownika w zakładzie pracy bez zamiaru wykonywania pracy, przyjście np. pracownika w celu złożenia świadectwa lekarskiego, czy też w celu pójścia do lekarza zakładowego z uwagi na zły stan zdrowia, a także przerwanie świadczenia pracy z powodu choroby. Chodzi tu o rzeczywiste zaprzestanie wykonywania pracy (Uchwała Pełnego Składu Izby Administracyjnej, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Sądu Najwyższego z dnia 11 marca 1993 r. I PZP 68/92).Gotowość do pracy oznacza stan świadomości i woli pracownika obiektywnie zdolnego do wykonywania pracy, polegający na rezygnacji z pełnej swobody dysponowania swoją osobą i czasem oraz na godzeniu się na ograniczenia tej wolności na rzecz pracodawcy (zob. wyrok SN z 9.5.1959 r., II CR 262/59, OSNPG Nr 10/1959, poz. 35). Istota zagadnienia polega na tym, że ochrona obejmuje czas usprawiedliwionej nieobecności w pracy(Wyrok Sądu Najwyższego - Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych z dnia 4 listopada 2010 r. II PK 116/2010). Faktyczna obecność pracownika w zakładzie pracy, bez zamiary jej wykonywania nie jest równoznaczna z obecnością w pracy w rozumieniu art. 41 kp.Każdego pracownika, obowiązuje lojalność w stosunku do zatrudniającego go pracodawcy i powinien on niezwłocznie po uzyskaniu wiadomości o chorobie, a w każdym razie na pewno w chwili doręczania mu wypowiedzenia, zawiadomić pracodawcę, że jest niezdolny do pracy z powodu choroby usprawiedliwiającej jego nieobecność w pracy(Wyrok Sądu Najwyższego - Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych z dnia 6 października 2004 r.,I PK 614/2003).Tak więc momentem krytycznym, w którym pracownik powinien najpóźniej zawiadomić pracodawcę o niezdolności do pracy i tym samym nieobecności w pracy, aby móc skutecznie powołać się na ochronę z art. 41 kp, jest moment doręczenia mu wypowiedzenia umowy o pracę.Jeżeli niezdolny do pracy pracownik nie wykonuje pracy, to czas pozostawania w pracy jest usprawiedliwioną nieobecnością w pracy, chronioną art. 41 kp(Wyrok Sądu Najwyższego - Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych z dnia 5 maja 2010 r., II PK 343/2009)Ochrona przewidziana w art. 41 kp polega na zakazie złożenia przez zakład pracy oświadczenia o wypowiedzeniu umowy o pracę w okresach wskazanych w tym przepisie. Przesłanki ochronne (np. choroba pracownika) muszą istnieć w dacie złożenia przez zakład pracy oświadczenia o wypowiedzeniu umowy o pracę (Wyrok Sądu Najwyższego - Izba Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 11 listopada 1986 r.,I PRN 85/86).Choroba pracownika, stwierdzona zaświadczeniem lekarskim o jego niezdolności do pracy, skutkująca ochronę z art. 41 kp, powinna istnieć w dacie złożenia przez pracodawcę oświadczenia o wypowiedzeniu umowy o pracę. Nie może więc być obojętne dla Sądu orzekającego, czy pracownik otrzymał wypowiedzenie umowy o pracę w chwili gdy przyszedł do zakładu pracy, aby przynieść zwolnienie lekarskie(Wyrok Sądu Najwyższego - Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 17 listopada 1997 r. I PKN 366/97).