Przestępstwo znieważenia

Powracając do niedawnej sprawy umieszczenia przez producenta alkoholu, na swoim profilu społecznościowym, zdjęcia autorstwa Krzysztofa Raczkowiaka i wykorzystania go jako reklamy wódki, Prokuratura Rejonowa w Legnicy wszczęła w tej sprawie postępowanie przygotowawcze. Chodzi o możliwość popełnienia przestępstwa znieważenia osób znajdujących się na zdjęciu.Należałoby zacząć od tego, że przestępstwo znieważenia (zniewagi, obrazy) opisane w art. 216 k.k. sprowadza się do zachowania, które według zdeterminowanych kulturowo i społecznie aprobowanych ocen stanowi wyraz pogardy, uwłaczania czci drugiego człowieka (W. K., Zniesławienie i zniewaga..., s. 169). Chodzi o ubliżenie komuś, obraźliwe zachowanie się wobec drugiej osoby (P. Hofmański, J. Satko, Przestępstwa przeciwko czci..., s. 44). Należy przyjąć, że chodzi o rozmaitego rodzaju zachowania, których wspólną cechą jest to, że wyrażają pogardę dla godności drugiego człowieka. Środki wyrazu, jakie zostały przez sprawcę do tego użyte, są obojętne. Znieważające zachowanie może zatem przybrać postać słowną (posłużenie się wulgarnym słownictwem), być wyrażone przy pomocy rysunku (np. karykatura), symboli, znaków albo innego rodzaju środka przekazu (film, fotografia), poprzez sporządzenie odpowiedniej strony w internecie, czy też gestu, który wyraża brak szacunku wobec drugiej osoby (VIII Ka 136/13 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Okręgowy w Białymstoku z 2013-06-17).Za znieważenie uznać należy rozmaitego rodzaju zachowania, których wspólną cechą jest wyrażenie pogardy dla godności innego człowieka. Ustalenie czy dane zachowanie, zwrot stanowi wyraz pogardy dla danego człowieka z istoty rzeczy ma charakter ocenny i powinno być odnoszone do zdeterminowanych kulturowo i społecznie ocen funkcjonujących w danej społeczności. Innymi słowy z znieważające może być uznane jedynie te zachowanie, które nie tylko w odbiorze adresata, ale także według ocen danej społeczności jest uznawane za wyraz pogardy dla godności osoby ludzkiej (II K 47/13 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Rejonowy w Bartoszycach z 2014-02-11).Zgodnie z potocznym rozumieniem tego terminu przyjąć należy, że „znieważyć oznacza tyle, co „naruszyć czyjąś godność czy też „ubliżać komuś, obrażać kogoś. W literaturze przedmiotu wskazuje się przykładowo, że:przez zniewagę należy rozumieć „takie zachowanie, które według zdeterminowanych kulturowo i powszechnie przyjętych ocen, stanowi wyraz pogardy dla drugiego człowieka,zniewaga zawiera „ujemną ocenę takich zachowań, które uwłaczają godności przysługującej każdemu człowiekowi z racji jego człowieczeństwa,pojęcie zniewagi należy interpretować jako „rozmaitego rodzaju zachowania, których wspólną cechą jest to, że wyrażają pogardę dla godności drugiego człowieka, przy czym środki wyrazu, jakie zostały przez sprawcę do tego użyte, są obojętne,za zniewagę uważa się zachowanie uwłaczające godności, wyrażające lekceważenie lub pogardę,„zniewagą jest takie zachowanie, które [...] stanowi wyraz pogardy dla drugiego człowieka, a więc jest czymś więcej, niż jedynie wykazaniem braku szacunku lub niezachowania wobec innego zasad dobrego wychowania (co jest jedynie przejawem lekceważenia).(por. odpowiednio: W. Kulesza, Zniesławienie i zniewaga, Warszawa 1984, s. 169, W. Wolter, Kodeks karny z komentarzem, Warszawa 1973, s. 530., J Raglewski, Kodeks karny, Komentarz, tom. II, red. A. Zoll, wyd. II, Kraków 2006, s. 828, A. Marek, Kodeks karny, wyd. 3, Warszawa 2006, s. 407, M. Filar, Odpowiedzialność karna za nieuzasadnione zarzuty wobec lekarza lub zakładu opieki zdrowotnej, Prawo i Medycyna 2006, nr 23, s. 99.) - II K 752/14 - uzasadnienie Sąd Rejonowy w Sokółce z 2015-05-08.