Rozpowszechnianie utworu

W internecie istnieje co raz więcej stron www (np. serwisy torrentowe), za pośrednictwem których użytkownik może uzyskać dostęp do utworu (np.plik mp3) rozpowszechnionego bez zgody twórcy lub osoby posiadającej prawa autorskie do niego. W szczególności chodzi tu o sytuacje gdy plik fizycznie znajduje się na serwerze i może zostać pobrany za pośrednictwem przeglądarki internetowej (strony www) lub programu komputerowego na dysk użytkownika, gdy na stronie www znajduje się odtwarzacz muzyczny, za pośrednictwem którego plik może zostać odtworzony lub gdy na stronie znajduje się odnośnik (link) do serwera, na którym plik został umieszczony.Powyższe sytuacje noszą znamiona rozpowszechniania utworu, ponieważ w rozumieniu przepisów prawa autorskiego utworem rozpowszechnionym jest utwór, który za zezwoleniem twórcy został w jakikolwiek sposób udostępniony publicznie.Fakt, iż utwór jest dostępny publicznie nie oznacza, że autor lub osoba, której przysługują prawa majatkowe, wyrazili zgodę na jego rozpowszechnianie. Na gruncie orzecznictwa Sądu Najwyższego zostały wypracowane quasi definicje rozpowszechniania określonej treści (utworu) publicznie:Dla przyjęcia, że zachodzi działanie publiczne sprawca musi mieć świadomość możliwości dostrzeżenia jego działania przez nieokreśloną ilość osób i na to się godzić(Wyrok Sądu Najwyższego – Izba Karna z dnia 3 czerwca 1982 r., I KR 111/82).Praktyka sądowa, ustalając znamiona publiczności działania, rozróżnia zarówno działanie publiczne pod względem przedmiotowym, gdy ze względu na miejsce i sposób działania może ono dojść do wiadomości nieokreślonej liczby ludzi (niezależnie od rzeczywistego nastąpienia skutku), jak i działanie publiczne pod względem podmiotowym, polegające na świadomości sprawcy, że jego działanie dojdzie lub może dojść do wiadomości nieokreślonej liczby ludzi, a sprawca chce tego lub możliwość taką przewiduje i na nią się godzi (Wyrok Sądu Najwyższego – Izba Wojskowa z dnia 19 maja 1972 r., Rw 439/72).Działaniem publicznym jest działanie „przed publicznością, a więc działanie przebiegające w miejscu ogólnie dostępnym i dostrzegalne dla większej liczby osób (Wyrok Sądu Najwyższego – Izba Wojskowa z dnia 3 maja 1971 r., Rw 441/71).Zgodnie z ustalonym od dawna orzecznictwem Sądu Najwyższego – działanie jest publiczne m.in. gdy odbywa się w miejscu publicznym, przy czym za miejsce takie uważa się każde miejsce dostępne dla nieokreślonej liczby osób (Wyrok Sądu Najwyższego – Izba Karna z dnia 9 listopada 1971 r., V KRN 219/71).Działanie „publiczne zachodzi wówczas, gdy bądź ze względu na miejsce działania, bądź ze względu na okoliczności i sposób działania sprawcy jego zachowanie się jest lub może być dostępne (dostrzegalne) dla nieokreślonej liczby osób, przy czym sprawca mając świadomość tej możliwości co najmniej na to się godzi (Uchwała Składu Siedmiu Sędziów Sądu Najwyższego – Izba Karna z dnia 20 września 1973 r.,VI KZP 26/73).Publiczna prezentacja oznacza wszelkie zachowanie się sprawcy, które polega na czynieniu określonych treści dostępnymi szerszemu i bliżej nieokreślonemu kręgowi osób (Marian Filar, Kodeks karny. Komentarz Warszawa 2010 Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis).Przez rozpowszechnianie pisma, druku, fotografii lub innego przedmiotu (…) należy rozumieć takie zachowanie się sprawcy, które polega na czynieniu ich powszechnie dostępnymi przez kolportaż, użyczenie, powielanie, kopiowanie i innego rodzaju udostępnienie ich treści szerszemu i bliżej nie określonemu kręgowi osób (Wyrok Sądu Najwyższego – Izba Wojskowa z dnia 16 lutego 1987 r., WR 28/87).Bez wątpienia strona www, na której znajduje się plik lub za pomocą której może on zostać pobrany i do której dostęp ma nieokreślona liczby ludzi, powoduje, iż w takim przypadku można mówić o publicznym udostępnieniu utworu.Rozpowszechnianie utworu, bez zgody twórcy lub osoby posiadającej prawa autorskie do utworu jest karane na podstawie art. 116 ust. o prawie autorskim i prawach pokrewnych:Art. 116.Kto bez uprawnienia albo wbrew jego warunkom rozpowszechnia cudzy utwór w wersji oryginalnej albo w postaci opracowania, artystyczne wykonanie, fonogram, wideogram lub nadanie, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.Jeżeli sprawca dopuszcza się czynu określonego w ust. 1 w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.Jeżeli sprawca uczynił sobie z popełniania przestępstwa określonego w ust. 1 stałe źródło dochodu albo działalność przestępną, określoną w ust. 1, organizuje lub nią kieruje, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 5.Jeżeli sprawca czynu określonego w ust. 1 działa nieumyślnie, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.Tak więc odpowiedzialność za rozpowszechnianie utworu bez zgody twórcy (osoby posiadającej prawa autorskie) ponosi osoba (np. administrator serwisu, użytkownik), która udostępniła na stronie www utwór w jakikolwiek sposób.