Wierzytelność przyszła

Nie budzi wątpliwości, że przedmiotem cesji mogą być wierzytelność przyszłe co do zasady. Wierzytelności przyszłe nie mają charakteru jednorodnego. Można rozróżnić dwie zasadnicze grupy takich wierzytelności z których jedna posiada tzw. ekspektatywę wierzytelności, a druga jeszcze nie. Czym innym bowiem jest wierzytelność niewymagalna (zapłaty) z umowy już zawartej i wykonanej np. przez sprzedawcę, a w której nie nadszedł jedynie termin płatności ceny, a czym innym wierzytelność (zapłaty ceny) z tytułu umowy sprzedaży w ogóle jeszcze nie zawartej. Sąd orzekający w niniejszej sprawie stoi na stanowisku, że bez względu na istnienie ekspektatywy wierzytelności możliwe jest zawarcie umowy cesji wierzytelności przyszłej w ogóle, przy czym w niniejszej sprawie umowa najmu pojazdu zastępczego była już zawarta (strony w umowie przelewu odwołały się wprost do tej umowy wskazując jej datę i numer) i po stronie wynajmującego istniało prawo żądania zapłaty. Aby wierzytelność przyszła mogła zostać przelana w trybie umowy cesji wystarczające jest odwołanie się w umowie cesji do rodzaju umowy z której wierzytelność ma powstać, jej przedmiotu i kręgu osób w niej uczestniczących, tak aby możliwe było zidentyfikowanie czy powstała w przyszłości wierzytelność pochodzi z tego samego źródła jakie wynika z umowy cesji i umowy stanowiącej podstawę do powstania wierzytelności przyszłej. Zupełnie wystarczające dla uznania dopuszczalności cesji wierzytelności przyszłych jest spełnienie tych minimalnych wymagań po pierwsze z powodu zasady swobody kontraktowania, po wtóre z powodu zapewnienia wystarczającego bezpieczeństwa takiej umowy. Wierzytelność przyszła co wynika z jej istoty może, ale nie musi powstać z tym, że kiedy nie powstanie, a była przedmiotem cesji, stanowi to kwestię pomiędzy stronami umowy takiej cesji. Kiedy jednak powstanie, jak w okolicznościach niniejszej sprawy, może być przedmiotem roszczenia sądowego i może stanowić przy spełnieniu innych jeszcze przesłanek przedmiot odszkodowania w formie pośredniej - rozumianego jako uszczerbek majątkowy poniesiony przez poszkodowanego w jego majątku na wynajem pojazdu. Owa wierzytelność przyszła stanowi w istocie dwa różne zazębiające się roszczenia jedno - klasyczne obejmujące cenę najmu, a drugie stanowiące jednocześnie przedmiot odszkodowania. Najem samochodu zastępczego, a raczej koszt czynszu najmu stanowi uszczerbek majątkowy w majątku poszkodowanego związany adekwatnie z wypadkiem – bez wypadku nie zachodziłaby potrzeba wynajmu pojazdu. Reasumując roszczenie czynszu najmu pojazdu zastępczego może i w okolicznościach niniejszej sprawy stanowiło jednocześnie roszczenie odszkodowawcze, przy czym wysokość odszkodowania z tego tytułu była pochodną wysokości roszczenia z czynszu najmu, a czynsz najmu wiązał się z zaistnieniem wypadku, którego konsekwencją była niemożność korzystania z własnego pojazdu przez poszkodowanego – zaś odpowiedzialność za szkody powstałe w wypadku ponosił pozwany ubezpieczyciel sprawcy szkody. Ważność cesji nie zależy od zawarcia w niej informacji o przyszłości wierzytelności, a zwłaszcza w odniesieniu do ubezpieczyciela, o ile w sposób nie budzący wątpliwości da się ustalić źródło i wysokość przyszłej wierzytelności oraz stosunek podstawowy z którego wynika.VI Ga 285/14 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Okręgowy w Rzeszowie z 2014-12-11